Wpływ nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych na rozwój doradztwa zawodowego

Nowe technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) w doradztwie zawodowym są wykorzystywane od niespełna kilku lat. Doradcy chętnie korzystają z udogodnień, jakie za sobą niosą. Właściwości globalnej sieci przyczyniają się do podniesienia jakości ich pracy. TIK jako narzędzie umożliwiające komunikację czy źródło informacji to niezastąpiona pomoc, która ułatwia poruszanie się po rynku pracy. W dodatku sam rynek pracy staje się coraz bardziej wirtualny. Ta wschodząca w Polsce tendencja jest już od kilku lat widoczna na arenie krajów Europy Zachodniej.

Technologie informacyjne w doradztwie zawodowym dają możliwości, które do tej pory były nie do zrealizowania. Szybka wymiana informacji, jej powszechność to atuty Internetu ułatwiające pracę z uczniem. Umiejętne wykorzystanie tego narzędzia pozwala na większe zaangażowanie młodej osoby w proces doradczy. Ta technologia sprawiła, że już dziś możemy rozmawiać na temat doradztwa prowadzonego na odległość w takich postaciach, jak: komunikacja pasywna, bez bieżącego kontaktu (offline) np. czytanie materiałów umieszczonych na stronach WWW, czy też komunikacja aktywna (online) np. przesyłanie natychmiastowych komunikatów i rozmowa poprzez komunikatory internetowe, poczta e-mail.

Początki poradnictwa na odległość były dość trudne, wiązały się z potrzebą pomocy wszystkim tym, którzy z różnych względów nie mogli osobiście przybyć na spotkanie z doradcą zawodowym. Takie poradnictwo polegało na udzielaniu informacji i porad (konsultacji) dotyczących wyboru szkoły, zawodu bądź miejsca pracy za pomocą poczty elektronicznej, później specjalnych platform Internetowych. Ta nowoczesna forma wsparcia ma niebywałe znaczenie dla społeczeństwa. Poradnictwo za pomocą Internetu postrzegane jest jako usługa informacyjna, opierająca się na zasadach pełnego profesjonalizmu fachowców, dlatego też jest tak istotne.

Jakie zalety kryje doradztwo za pomocą Internetu? Osoba korzystająca z niego ma dostęp do informacji i usługi w momencie, który jej odpowiada, a przy tym jest w pełni anonimowa. Nie musi wychodzić z domu, nie ponosi kosztów dojazdów. Nie wkracza na nieznany sobie teren, gdzie działa doradca. Nie jest narażona na stres związany z bezpośrednim kontaktem z doradcą, dlatego może czuć się bezpieczniej i bardziej komfortowo niż inne osoby. Niektórzy klienci mogą cenić sobie też fakt, że usługa ta może być w dowolnym czasie przerwana, bez ponoszenia zbędnych kosztów, w tym także kosztów emocjonalnych. Przecież wystarczy tylko kliknąć.

Tymczasem z wielu badań wiemy, że specyficzne cechy komunikacji wirtualnej nie wpływają na zmianę mechanizmów psychologicznych leżących u podstaw naszego zachowania. Owszem, komunikacja za pomocą Internetu modyfikuje zachowania, ale jest to niezbędne, by móc dopasować się do reguł panujących w wirtualnym świecie. Trzeba też dodać, iż jest to proces psychologiczny i funkcjonuje on również w rzeczywistości.

Emocje przekazywane na odległość są uwidaczniane dość nietypowo, jeżeli mielibyśmy to porównać do wyrażania emocji w rzeczywistości. Wprawdzie komunikując się przez Internet, nie możemy zobaczyć grymasu twarzy naszego współrozmówcy i nie usłyszymy tonu jego głosu, jednak istnieją inne sposoby pokazania naszych emocji i uczuć. Mowa tutaj o emotikonach. Zamiast obdarzenia uśmiechem, możliwego jedynie podczas kontaktu twarzą w twarz, nadawca posyła odbiorcy symboliczne znaki graficzne – buźki, uśmieszki, całe szeregi często zabawnych postaci charakterystycznych dla sieciowego języka symboli.

Technologie informacyjno-komunikacyjne w poradnictwie zawodowym to nowe zjawisko, korzystające z osiągnięć współczesnej cywilizacji i kultury. Jednak stanowi bardzo istotny element systemu. Jak trafnie podsumował M. Castells: świat cyfrowy stanowi tkankę naszego życia. Kształtuje wyobrażenia młodych ludzi. Jest to zjawisko o tyle ważne, by fachowi doradcy współuczestniczyli w tym procesie. Przy odpowiednim, mądrym podejściu, Internet może być także przestrzenią do kształtowania wartości.

czytaj dalej