Jak uczyć o Zagładzie od kul

 

Jak uczyć o Zagładzie od kul

Seminarium dla nauczycieli

10-11 lutego 2023 r. (piątek – sobota)

Katowice

 

Zapraszamy do udziału w wyjątkowym projekcie łączącym siłę literatury, teatru, wiedzy historycznej oraz wyników badań terenowych dotyczących Zagłady.

Projekt składa się z dwóch elementów: (1) spektaklu teatralnego pt. Łaskawe (Teatr Śląski w Katowicach, reż. Maja Kleczewska) – na  podstawie powieści Jonathana Littella oraz (2) nawiązującego i rozwijającego wątki poruszone w  powieści i spektaklu seminarium pt. Jak uczyć o  Zagładzie od kul.

 

O spektaklu (na podstawie opisu na stronie internetowej teatru)

Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych powieści XXI wieku w inscenizacji jednej z najważniejszych europejskich reżyserek, nagrodzonej Srebrnym Lwem na Biennale Teatru w Wenecji.

Maximiliana Aue, byłego nazistowskiego oficera biorącego udział w bezlitosnej eksterminacji ukraińskich Żydów, a dziś statecznego dyrektora fabryki, nawiedzają duchy przeszłości. Czy intymna spowiedź pozwoli mu rozliczyć się z dokonanymi zbrodniami i oczyści sumienie? Jak uciec przed Eryniami, antycznymi boginiami zemsty, które wbrew swojemu potocznemu imieniu wcale nie są łaskawe? Zwłaszcza gdy próbujemy je  przekonać, że masowe ludobójstwo to skomplikowany zbiór reguł prawnych, ekonomicznych i biurokratycznych, dla których życie każdego człowieka ma niewielkie znaczenie. Pozostaje jednak pytanie o to, gdzie w takim razie czai się Zło.

Więcej o spektaklu: teatrslaski.art.pl/repertuar/laskawe/

Recenzja spektaklu: www.dwutygodnik.com/artykul/10473-rezyserka-wyczerpana.html

 

O Łaskawych Jonathana Littella: www.dwutygodnik.com/artykul/415-1939-littell.html (artykuł Joanny Tokarskiej-Bakir)

 

Seminarium Jak uczyć o Zagładzie od  kul jest wprowadzeniem do tematyki Zagłady od  kul (ang. The Holocaust by Bullets). I co ważne, ma na celu dostarczenie nauczycielom praktycznych narzędzi edukacyjnych do wykorzystania podczas zajęć lekcyjnych.

W 2007 roku ukazała się we Francji książka pt. Tragarz pamięci autorstwa ks. Patricka Desbois – założyciela Yahad-In Unum. Publikacja ta pozwoliła wyodrębnić i nazwać tzw. Holokaust/Zagładę od kul – czyli masowe, mordercze skutki działań Einsatzgruppen, działających na zapleczu frontu niemieckiej armii, których zadaniem było mordowanie ludności cywilnej – głównie poprzez masowe egzekucje. Szacuje się ostrożnie, że w ten sposób zamordowanych zostało około 2,2 miliona Żydów.

Pisał o tym Timothy Snyder w pracy pt. Skrwawione ziemie: Europa między Hitlerem a Stalinem (Warszawa, 2011):

Najbardziej znanym miejscem mordu na skrwawionych ziemiach jest Auschwitz, (...) O wiele więcej Żydów (...) zagazowano w innych niemieckich fabrykach śmierci, gdzie umierali prawie wszyscy, a ich nazwy wspomina się rzadziej – w  Treblince, Chełmnie, Sobiborze i Bełżcu. Jeszcze więcej Żydów (...) zastrzelono nad rowami i dołami. Większość z nich zginęła tam, gdzie mieszkali. (j.w. s. 8)

 

Zajęcia prowadzone będą stacjonarnie w języku polskim przez członków Centrum Badań Yahad-In Unum w  Paryżu.

Miejsce: siedziba Sceny w Malarni Teatru Śląskiego w  Katowicach (ul. Teatralna 2a)

 

Yahad-In Unum to organizacja pozarządowa, założona w 2004 r. w Paryżu przez księdza Patricka Desbois. Główną jej misją jest prowadzenie działalności badawczej tzw. Zagłady od kul w Europie Środkowej i Wschodniej, poprzez zbieranie nagrań naocznych świadków Zagłady oraz identyfikację miejsc związanych ze zbrodnią. Do dziś organizacja przeprowadziła 190 misji badawczych, nagrała ponad 7500 świadectw i zlokalizowała ponad 3100 miejsc egzekucji.Swój unikalny zbiór nagranych relacji YIU udostępnia dla środowisk akademickich na całym świecie.

Podczas jednodniowego seminarium poruszone zostaną następujące tematy:

• Społeczność żydowska w ZSRR przed II wojną światową; kontekst historyczny Zagłady od kul
• Metodologia badań terenowych prowadzonych przez Yahad-In Unum
• Wskazówki pedagogiczne i narzędzia edukacyjne stworzone przez Yahad-In Unum, wspomagające nauczanie o  Zagładzie od kul. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na mapę In-Evidence – mapę Zagłady od kul stworzoną przez YIU - jako narzędzie dydaktyczne

Program poszerzony zostanie również o tematykę innych masowych mordów – Porajmos, rzezi Majów w Gwatemali, ludobójstwa Jezydów w Iraku.

 

Adresaci: nauczyciele przedmiotów humanistycznych w szkołach średnich, edukatorzy, osoby zainteresowane.

Prowadzący

Michał Chojak
Dyrektor Centrum Badań Yahad-In Unum, związany z organizacją od 2010 roku. W ciągu ostatnich 12 lat wziął udział w 50  podróżach badawczych w Europie Środkowo-Wschodniej, podczas których przeprowadził wywiady z ponad tysiącem naocznych świadków Zagłady od kul. Specjalizuje się przede wszystkim w  tematyce Zagłady Żydów w Polsce i krajach bałtyckich. Jego najnowsze badania dotyczą roli służby budowlanej (Baudienst) w  Zagładzie w Generalnym Gubernatorstwie. Michał jest również zaangażowany w projekty badawcze Yahad-In Unum w Gwatemali i  Iraku. Koordynuje programy uniwersyteckie opracowane przez YIU w Europie (Uniwersytet w Albi, Katolicki Uniwersytet w Angers, Uniwersytet Sorboński, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) oraz prowadzi kursy i seminaria dla studentów i specjalistów z  dziedziny Holokaustu.

Renata Masna
Przedstawicielka Yahad-In Unum w Polsce, z organizacją związana od 2014 roku. Bierze udział w misjach badawczych w  Polsce, Ukrainie i Słowacji w roli tłumaczki i  przeprowadzającej wywiady. Prowadzi warsztaty i seminaria dla nauczycieli w Europie, organizuje i prowadzi wizyty studyjne do  Polski dla studentów uniwersytetów europejskich i  amerykańskich. Jej główne zainteresowania badawcze to  mikrohistoria Holokaustu, świadectwa wizualne i historia mówiona.
Jest certyfikowanym przewodnikiem w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

 

Program seminarium

10 lutego 2023 r. (piątek)

18:00 – Scena Główna Teatru Śląskiego w Katowicach (Rynek 10)
Spektakl Łaskawe – na podstawie powieści Jonathana Littella (reż. Maja Kleczewska)
Czas trwania spektaklu: 3 h 40' (1 przerwa)

11 lutego 2023 r. (sobota)

Miejsce: siedziba Regionalnego Ośrodka Metodyczno-Edukacyjnego Metis w Katowicach (ul. Drozdów 21)

9:30 – 10:30 – Przywitanie uczestników i wprowadzenie - Renata Masna, Michał Chojak (Yahad-In Unum)
Rozmowa z Mają Kleczewską – reżyserką spektaklu (TBC) - prow. Miłosz Markiewicz (TŚ), Tomasz Wojtasik (Metis)

10:30 – 11:15 – Żydzi w byłym Związku Radzieckim - społeczność żydowska przed Zagładą

11:15 – 11:30 – Przerwa kawowa

11:30 – 13:00 – Zagłada od kul – zarys historyczny, archiwa i świadkowie zbrodni

13:00 – 14:30 – Przerwa obiadowa (we własnym zakresie)

14:30 – 15:45 – Mapowanie Zagłady od kul – studium przypadku

15:45 – 16:00 – Przerwa kawowa

16:00 – 17:00 – Badania Yahad-In Unum dotyczące innych masowych mordów – Porajmos, rzeź Majów w Gwatemali, ludobójstwo Jezydów w Iraku

17:00 – 18:00 – Dyskusja i podsumowanie seminarium

 

Koszty

Udział w seminarium (11 lutego 2023 r.) jest nieodpłatny.

Uczestnicy ponoszą we własnym zakresie koszt zakupu biletu na spektakl zaplanowany na 10 lutego 2023 r. w promocyjnej cenie 45 zł od osoby.
Dla uczestników seminarium dokonamy wstępnej rezerwacji biletów.
Bilety będą do odbioru przed spektaklem w kasie teatru.
W e-mailu prześlemy Państwu hasło do odbioru.

Organizatorzy nie zapewniają wyżywienia podczas trwania seminarium.
Organizatorzy nie zapewniają zwrotu kosztów dojazdu na  seminarium.
Organizatorzy nie zapewniają bezpłatnych noclegów dla uczestników spoza Katowic.
Osoby zainteresowane naszymi rekomendacjami tanich noclegów w Katowicach prosimy o kontakt e-mailowy z organizatorem.

Osoby zainteresowane udziałem w seminarium prosimy o wypełnienie formularza rejestracyjnego dostępnego poniżej.

Zapisz się na seminarium 5S

O zakwalifikowaniu się decyduje kolejność zgłoszeń. Dysponujemy tylko 50 miejscami!!!

Osoby zakwalifikowane otrzymają od organizatora e-mail z  potwierdzeniem.

Uczestnicy otrzymają zaświadczenie o udziale w formie doskonalenia zawodowego.

Ilość godzin dydaktycznych: 16.

 

Organizatorzy

Yahad-In Unum

Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach

Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis w  Katowicach

CDN – Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Sosnowcu

 

Kontakt z koordynatorem:

Tomasz Wojtasik
tel.: 32 209 53 12 lub 14 wew. 112
e-mail:

Wróć