Szkolny koordynator ds. promocji zdrowia

Szkolny koordynator ds. promocji zdrowia

Koordynator jest kluczową osobą w tworzeniu SzPZ. Pełni on rolę lidera (przewodnika, przywódcy) oraz "agenta" (promotora, rzecznika) zmian, który inicjuje i ułatwia ich dokonywanie oraz stwarza warunki do pracy przynoszącej sukcesy.

Zadania

1. Pozyskiwanie uczestnictwa członków społeczności szkolnej i sojuszników wśród rodziców i w społeczności lokalnej oraz podjęcie wzajemnych zobowiązań, niezbędnych dla skutecznych działań.
2. Inicjowanie, organizacja i koordynowanie prac związanych z promocją zdrowia w szkole (planowanie i ewaluacja działań).
3. Kierowanie pracą szkolnego zespołu ds. promocji zdrowia.
4. Współudział w kształceniu pracowników szkoły w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej.
5. Współdziałanie z zespołem (wojewódzkim lub terenowym) wspierającym pracę szkół.
6. Rozwijanie własnych umiejętności z zakresu promocji zdrowia, współdziałania z innymi ludźmi i kierowania ich pracą.

Można połączyć funkcje koordynatora ds. edukacji prozdrowotnej w szkole i funkcję koordynatora ds. promocji zdrowia.

Status i cechy koordynatora
Z punktu widzenia skuteczności działań najkorzystniej jest, gdy koordynatorem jest członek dyrekcji (większa możliwość wpływania na politykę szkoły, szersze widzenie różnych spraw). Może nim być także inny nauczyciel. Ze względu na znaczne obciążenie licznymi obowiązkami powinien on otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie lub inną formę gratyfikacji. Koordynatorem nie może być osoba spoza szkoły ani też pracownik, którego "wyznaczono" lub zmuszono do podjęcia się tego zadania. Co powinno cechować szkolnego koordynatora?

Praktyczne rady dla szkolnych koordynatorów ds. promocji zdrowia (wg. L. Kulmatycki; Co to jest szkoła promująca zdrowie? (Lider, nr 12-1999, s. 7 - 13)

• Najpierw bądź doradcą dla samego siebie. Aby doradzać innym lub koordynować prace innych, wpierw powinieneś uporządkować swoje własne sprawy, łączy się to przynajmniej z próbą podjęcia takiego wysiłku.
• Pytaj siebie, dlaczego chcesz doradzać innym. Co jest podstawowym motywem twojej decyzji, czy jesteś przygotowany do odpowiedzi na pytanie o kompetencje w sensie wiedzy, umiejętności, czasu, którym dysponujesz, umiejętności pracy z innymi itp.?
• Chroń to, co dla ciebie najważniejsze. Chodź po ziemi. Nie może być tak, że twoje osobiste dobro czy własna rodzina jest ci dalsza niż szkoła, w której pracujesz czy program, który koordynujesz. Jeśli tak jest, wiedz dlaczego – jest to wówczas twój świadomy wybór.
• Staraj się być niezależny. Odwołuj się do swego doświadczenia, swej wiedzy, swych mocnych stron, nie kopiuj i nie naśladuj innych tylko, dlatego, że inni to robią, nie ulegaj naciskom ze strony innych osób, ale też bądź gotów na zmianę swego zdania, jeśli uznasz, że jest to twoja decyzja.
• Nie komplikuj. Promocja zdrowia jest dziedziną wielosektorową, o rozległej teorii, dziedziną korzystającą z wielu nauk, dlatego też staraj się przekazywać wiedzę w sposób jasny i możliwie poparty praktycznymi przykładami. Nie gmatwaj się w zbyt wielu odgałęzieniach programu, pilnuj granic, nad którymi możesz mieć kontrolę.
• Rozróżniaj rzeczy istotne od błahych. Wykorzystuj swą wiedzę i intuicję w odróżnianiu spraw ważnych od spraw błahych czy bezwartościowych, nie osądzaj i nie oceniaj, ale wypowiadaj swoje zdanie tak, aby było jasne, za czym się opowiadasz.
• Dostrzegaj to, co łączy a nie to, co dzieli. Różne zadania, różne poglądy są dowodem tego, że jest to ważne i jest, o co się spierać, pod warunkiem, że nie miesza się w to porachunków osobistych; polaryzuj i sprowadzaj rozmowę na meritum sprawy; emocje są ważne, ale nie powinny decydować o podejmowanych decyzjach.
• Bądź blisko tego, na czym ci zależy. W zależności od czasu i możliwości bądź blisko tego, co się dzieje. Ma to również istotne, mobilizujące znaczenie dla pracy i energii ludzi, z którymi współpracujesz.

Przeszkody (pułapki) w pracy szkolnego koordynatora ds. promocji zdrowia

• Słomiany zapał – sporo krzyku i hałasu na początku, aby dość szybko zapomnieć o deklaracjach, szczytnych zamiarach i solennych zapewnieniach.
• Chciejstwo – chcieć coś zrobić jest ważnym, ale jedynie wyjściowym warunkiem, następnie trzeba wiedzieć, co i jak zrobić, aby rozpocząć realizację programu.
• Bycie guru – chęć bycia doradcą, liderem czy koordynatorem jest bardziej związana z rozwiązywaniem własnego problemu (pouczanie innych, dominacja, wykazanie wyższości) niż ze służeniem sprawie.
• Narzekactwo – nic się nie może udać, za mało pieniędzy, niekompetentne władze, głupia młodzież itp. Postawa eksponująca niemożności jest zaprzeczeniem idei i filozofii promocji zdrowia.
• Teoretyzowanie – mówienie wszystkiego, co się wie, bez względu na fakt, czy jest to potrzebne, czy nie, wskazywanie złotych reguł, błyskotliwe rady. Jest to niezmiernie ważne, tylko w odpowiedniej proporcji do praktycznych działań.
• Perfekcyjność – chęć zrobienia albo zbyt wiele, albo zbyt perfekcyjnie. Jedno i drugie po pewnym czasie zniechęca i demobilizuje pracowników.
• Amatorstwo – nowa dziedzina, toteż nikt naprawdę nie wie, na czym polega promocja zdrowia, można więc wszystko i o wszystkim byle pod właściwym szyldem.
• Pozorniactwo – stare, dobre metody sprawozdań, wyliczeń, danych statystycznych mają sprawić wrażenie zapracowania, użyteczności i ważności. Fasadowość obliczona na efekt u wyżej usadowionych pozorantów.