Emerytura

Postępowanie w sprawie świadczeń emerytalno-rentowych wszczynamy na wniosek osoby zainteresowanej. Wniosek o ustalenie prawa do emerytury Pani złożyć w każdym czasie, najlepiej nie wcześniej niż 30 dni przed:
- dniem, w którym łącznie spełnione będą wszystkie warunki niezbędne do uzyskania świadczenia (czyli warunek osiągnięcia wieku emerytalnego, rozwiązania stosunku pracy),
- dniem, w którym zamierza Pani przejść na emeryturę.

Emeryturę powszechną przyznajemy od miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek o emeryturę, jednak nie wcześniej niż od dnia w którym wnioskodawca ukończy powszechny wiek emerytalny. Jeśli w dniu nabycia uprawnień do emerytury stosunek pracy nie będzie rozwiązany – to wypłata emerytury zostanie zwieszona. Podjęcie wypłaty emerytury zależy od rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywana jest praca bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury i od złożenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. W przypadku rozwiązania stosunku pracy w ostatnim dniu danego miesiąca, podjęcie wypłaty emerytury przysługuje od pierwszego dnia następnego miesiąca.
Jeśli zatem złoży Pani wniosek 30 sierpnia i jeszcze w sierpniu dostarczy Pani świadectwo pracy, to emeryturę przyznamy od sierpnia.
Jeśli natomiast wniosek złoży Pani 1 września i w tym samym miesiącu dostarczy Pani świadectwo pracy, to emeryturę przyznany od września.
Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury uwzględnimy:
- zwaloryzowany kapitał początkowy,
- zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na koncie w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zaczniemy wypłacać emeryturę,
- w przypadku osób, które są członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – zwaloryzowane środki, które są zapisane na subkoncie ubezpieczonego w ZUS (w tym również przeniesione z OFE).
Składki oraz kapitał początkowy, zapisane na koncie ubezpieczonego, podlegają waloryzacjom, które mają na celu utrzymanie ich realnej wartości. Co roku, od 1 czerwca przeprowadzamy waloryzacje roczne, za poprzedni rok. Operacji tej podlegają kwoty zapisane na koncie na dzień 31 stycznia roku, za który przeprowadzamy waloryzację, powiększone o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji.
Dodatkowo przeprowadzamy jeszcze waloryzacje kwartalne, które są uruchamiane przy obliczaniu wysokości świadczenia. Waloryzacji kwartalnej podlegają wszystkie składki – zarówno te, które zostały zwaloryzowane ostatnią waloryzacją roczną, a także te składki, które zostały zapisane po 31 stycznia roku, za który przeprowadziliśmy waloryzację roczną. Ale warto tutaj zaznaczyć, że wartości zwaloryzowane rocznie nie podlegają wszystkim waloryzacjom kwartalnym, tak jak nowe składki, zapisane na koncie po 31 stycznia roku, za który przeprowadziliśmy waloryzację roczną. Zależy to od tego, w którym kwartale będzie obliczana wysokość świadczenia. Jeśli wysokość świadczenia będzie wyliczana w I lub II kwartale danego roku, to kwoty zwaloryzowane rocznie nie będą podlegały waloryzacjom kwartalnym.
O tym, ile i jakie waloryzacje kwartalne zostaną przeprowadzone, decyduje data ustalania wysokości świadczenia. I tak, w przypadku ustalania wysokości świadczenia:
- w pierwszym kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za trzeci kwartał poprzedniego roku,
- w drugim kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za czwarty kwartał poprzedniego roku,
- w trzecim kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za pierwszy kwartał danego roku,
- w czwartym kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za drugi kwartał danego roku.
Przykład:
Jeśli wysokość emerytury będzie ustalana w III kwartale 2023 r., to:
- 1 czerwca 2023 r. zostanie przeprowadzona waloryzacja roczna za 2022 rok. Zwaloryzowane zostaną składki emerytalne oraz kapitał początkowy, zapisane na koncie ubezpieczonego na dzień 31.01.2022 r., powiększone o kwoty uzyskane z tytułu wcześniejszych waloryzacji rocznych.
- Następnie zwaloryzowane w ten sposób składki i kapitał zostaną poddane waloryzacji kwartalnej za I kw. 2023 r.
- A składki, które zostały zapisane na koncie w okresie po 31.01.2022 r. zostaną poddane waloryzacjom kwartalnym: za II, III, IV kw. 2022 r. oraz za I kw. 2023 r.

To, czy wniosek o emeryturę złoży Pani 30 sierpnia czy 1 września nie ma wpływu na waloryzację. W obydwu przypadkach zostanie zastosowana taka sama waloryzacja składek i kapitału początkowego.
Nie można jednoznacznie określić, kiedy należy złożyć wniosek o emeryturę aby była ona najkorzystniejsza, bowiem jej wysokość zależy od wielu czynników opisanych powyżej. Co do zasady, im dłużej pracujemy przed przejściem na emeryturę, tym więcej odprowadzamy składek. Po drodze dochodzą również kolejne waloryzacje składek i kapitału początkowego – roczna oraz kwartalne. Podstawa obliczenia emerytury rośnie zatem z upływem czasu. Z każdym kolejnym miesiącem zmienia się także średnie dalsze trwanie życia – im krótsze, tym wysokość emerytury jest wyższa.
Zachęcam Panią do kontaktu z naszymi doradcami emerytalnymi, którzy są dostępni w każdej jednostce ZUS. Doradca wyjaśni od czego zależy wysokość emerytury. Wyliczy także prognozowaną emeryturę, przy pomocy kalkulatora emerytalnego, na podstawie danych zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego, w różnych wariantach, w zależności od daty przejścia na emeryturę. Z doradcą emerytalnym można także porozmawiać podczas e-wizyty – czyli wideorozmowy. E-wizyta to wygodna i bezpieczna forma kontaktu z ZUS za pośrednictwem internetu. Więcej o e-wizytach w ZUS tutaj: https://www.zus.pl/e-wizyta.
Prognozowaną wysokość emerytury można sobie także wyliczyć samodzielnie, korzystając z Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE). Wystarczy posiadać profil na PUE. Informacje o tym,
w jaki sposób można założyć profil na PUE, dostępne są tutaj: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/o-platformie-uslug-elektronicznych-pue-/o-platformie-uslug-elektronicznych-pue-/informacje-dotyczace-pue .

Anna Sobańska-Waćko
31 maja 2023 10:39