W formularzu ENSK są 3 opcje do wyboru przy osiąganiu dochodu. Czy można zaznaczyć wszystkie? Co się stanie jeśli wybiorę pierwszą, a dochód przekroczy limit? Czy stracę prawo do świadczenia?
W jakich wypadkach ZUS może pozbawić prawa do NŚK?

Jeżeli – pobierając nauczycielskie świadczenia kompensacyjne – nawiąże Pani stosunek pracy (czyli podpisze Pani umowę o pracę) z placówką oświatową wymienioną w karcie nauczyciela, to zawiesimy Pani prawo do świadczenia kompensacyjnego. W takim przypadku nie ma znaczenia wysokość przychodu, jaką Pani osiągnie, ani rodzaj pracy, jaką Pani wykonuje.
Jeżeli natomiast uzyska Pani przychód z innej aktywności zarobkowej, np. z umowy cywilno-prawnej (umowa zlecenie, umowa o dzieło), czy z działalności gospodarczej, to nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie podlegało ogólnym zasadom zawieszalności świadczeń, w zależności od kwot uzyskiwanego przychodu. Szczegółowe informacje na temat zasad zmniejszania i zawieszania świadczeń są dostępne na naszej stronie internetowej: https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury/zmniejszenie-lub-zawieszenie-swiadczen-pracujacych-emerytow-i-rencistow . Zgodnie z tymi zasadami, świadczenie zostanie zawieszone jeśli Pani przychód będzie przekraczał 130% przeciętnego wynagrodzenia.
Formularz wniosku o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne (ENSK) zawiera m.in. oświadczenie dotyczące zamiarów dodatkowego zarobkowania po przyznaniu świadczenia.
Jeżeli na etapie składania wniosku o świadczenie nauczyciel planuje podjęcie aktywności zarobkowej po uzyskaniu prawa do świadczenia, to powinien w tej części formularza złożyć stosowne oświadczenie. Zatem jeśli planuje Pani dodatkową pracę, to powinna Pani oświadczyć, jakiej wysokości przychody zamierza Pani osiągać. W tym celu należy zaznaczyć tylko jedną z dostępnych możliwości:
1. w wysokości, która nie powoduje zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia,
2. powoduje zmniejszenie świadczenia,
3. powoduje zawieszenie świadczenia.
Może się oczywiście zdarzyć, że początkowe zamiary, plany ulegają zmianom. Dlatego z chwilą podjęcia aktywności zarobkowej (np. podpisane umowy o pracę, czy umowy zlecenia) każdy świadczeniobiorca powinien powiadomić o tym fakcie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W tym celu należy wypełnić formularz ZUS EROP. W tym formularzu należy podać planowaną kwotę dodatkowego miesięcznego przychodu.
Na tej podstawie wydamy stosowną decyzję – np. jeśli zadeklarowana kwota będzie się mieściła pomiędzy 70% a 130% przeciętnego wynagrodzenia, to wydamy decyzję o zmniejszeniu świadczenia.

Dodatkowo, co roku, do końca lutego świadczeniobiorca powinien dostarczyć zaświadczenie o wysokości przychodu za ubiegły rok, sporządzone przez płatnika składek.
Płatnik składek również jest zobowiązany do przekazania stosownych informacji do ZUS.
Na tej podstawie Zakład rozliczy świadczenie (w wariancie miesięcznym lub rocznym) i ustali, czy było wypłacane w prawidłowej wysokości. Jeżeli w wyniku rozliczenia okaże się, że świadczenie było wypłacane w pełnej wysokości, a osiągnięty przychód przekroczył jednak określone limity, to wówczas świadczeniobiorca będzie zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Świadczeniobiorca powinien także poinformować ZUS o zakończeniu dodatkowego zarobkowania. Można to zrobić pisemnie lub osobiście, do protokołu – na Sali Obsługi Klientów w każdej jednostce ZUS. Na podstawie tej informacji ZUS przywróci pierwotną wysokość świadczenia.

Zachęcam Panią do skorzystania z usług naszych doradców emerytalnych, dostępnych w każdej jednostce ZUS. Więcej o dostępnych formach kontaktu z ZUS można znaleźć na naszej stronie internetowej: www.zus.pl/o-zus/kontakt.

Anna Sobańska-Waćko
18 stycznia 2023 11:43