Dzień dobry. Właśnie złożyłam w ZUS wniosek o NŚK, ale nie mogę zrozumieć kwestii związanych z waloryzacjami kwartalnymi, które (jak mi wyjaśniono) są przeprowadzane przed wyliczeniem ostatecznej wysokości NŚK. Czy całą sumę zgromadzonych składek mnoży się przez wskaźnik waloryzacji kwartalnej, czy tylko te składki jeszcze niezwaloryzowane (za rok 2021 i 2022) i czy waloryzacja kwartalna przed naliczaniem emerytury ją faktycznie zwiększa ponad to to, co pokazuje kalkulator zus.pue? Jeżeli można to wyjaśnić w sposób zrozumiały dla zwykłego człowieka, będę bardzo wdzięczna za wszelkie szczegóły rozjaśniające sytuację. Z góry dziękuję za odpowiedź.

Podstawą obliczenia wysokości nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego jest suma:
- zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata świadczenia,
- zwaloryzowanego kapitału początkowego.
Składki oraz kapitał początkowy, zapisane na koncie ubezpieczonego, podlegają waloryzacjom, które mają na celu utrzymanie ich realnej wartości. Co roku, od 1 czerwca przeprowadzamy waloryzacje roczne, za poprzedni rok. Operacji tej podlegają kwoty zapisane na koncie na dzień 31 stycznia roku, za który przeprowadzamy waloryzację, powiększone o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji.
Dodatkowo przeprowadzamy jeszcze waloryzacje kwartalne, które są uruchamiane przy obliczaniu wysokości świadczenia. Waloryzacji kwartalnej podlegają wszystkie składki – zarówno te, które zostały zwaloryzowane ostatnią waloryzacją roczną, a także te składki, które zostały zapisane po 31 stycznia roku, za który przeprowadziliśmy waloryzację roczną. Ale warto tutaj zaznaczyć, że wartości zwaloryzowane rocznie nie podlegają wszystkim waloryzacjom kwartalnym, tak jak nowe składki, zapisane na koncie po 31 stycznia roku, za który przeprowadziliśmy waloryzację roczną. Zależy to od tego, w którym kwartale będzie obliczana wysokość świadczenia. Jeśli wysokość świadczenia będzie wyliczana w I lub II kwartale danego roku, to te kwoty zwaloryzowane już rocznie nie będą podlegały waloryzacjom kwartalnym.
O tym, ile i jakie waloryzacje kwartalne zostaną przeprowadzone, decyduje data ustalania wysokości świadczenia. I tak, w przypadku ustalania wysokości świadczenia:
- w pierwszym kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za trzeci kwartał poprzedniego roku,
- w drugim kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za czwarty kwartał poprzedniego roku,
- w trzecim kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za pierwszy kwartał danego roku,
- w czwartym kwartale danego roku – ostatnia kwartalna waloryzacja składek będzie przeprowadzona za drugi kwartał danego roku.
Przykład:
Jeśli wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego będzie ustalana na dzień 1 września 2022 r., (czyli w III kwartale), to:
- 1 czerwca 2022 r. została przeprowadzona waloryzacja roczna za 2021 rok, zwaloryzowane zostały składki emerytalne oraz kapitał początkowy, zapisane na koncie ubezpieczonego na dzień 31.01.2021 r., powiększone o kwoty uzyskane z tytułu wcześniejszych waloryzacji rocznych.
- Następnie zwaloryzowane w ten sposób składki i kapitał zostaną poddane waloryzacji kwartalnej za I kw. 2022 r. (nie podlegają waloryzacjom kwartalnym za I, II, III, IV kw. 2021 r. ponieważ za ten rok zostały już zwaloryzowane waloryzacją roczną).
- A składki, które zostały zapisane na koncie w okresie po 31.01.2021 r. (czyli te, które nie podlegały waloryzacji rocznej), zostaną poddane waloryzacjom kwartalnym, za I, II, III, IV kw. 2021 r. oraz za I kw. 2022 r.
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje do ukończenia wieku emerytalnego. Emeryturę przyznajemy na wniosek ubezpieczonego.
Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury uwzględnimy:
- zwaloryzowany kapitał początkowy,
- zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na koncie w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zaczniemy wypłacać emeryturę,
- w przypadku osób, które są członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – zwaloryzowane środki, które są zapisane na subkoncie ubezpieczonego w ZUS (w tym również przeniesione z OFE).
W przypadku występowania o emeryturę po nauczycielskim świadczeniu kompensacyjnym wysokość emerytury będzie wyliczana na nowo, z uwzględnieniem wszystkich parametrów obowiązujących na dany dzień. Do obliczenia emerytury uwzględnimy wszystkie aktualne waloryzacje składek i kapitału początkowego, podstawę obliczenia emerytury podzielimy przez aktualnie obowiązujące średnie dalsze trwanie życia.
Kalkulator emerytalny na PUE wylicza prognozowaną wysokość emerytury, wskaźniki waloryzacji, które nie są jeszcze znane, są przyjmowane do wyliczeń w szacunkowych wartościach. Dlatego ostateczna wysokość emerytury, wyliczona w chwili złożenia wniosku o emeryturę może się różnić od tej prognozowanej, wyliczonej na kalkulatorze emerytalnym.

Anna Sobańska-Waćko
5 września 2022 11:20