Program kursu "Prowadzenie mediacji w oświacie"

Celem kursu jest przygotowanie uczestników do:

• samodzielnego planowania i prowadzenia pełnego procesu mediacji w oświacie (rówieśniczych, szkolnych i  oświatowych),
• wspierania członków danej społeczności (grupy, klasy, szkoły) w budowaniu pozytywnego klimatu opartego na  wzajemnej akceptacji i współpracy,
• planowania i koordynowania pracy klubu mediatorów rówieśniczych.

Czas trwania kursu: 100 godzin dydaktycznych

Forma szkolenia:

• zajęcia odbywają się w formie hybrydowej (zajęcia w formie online nie przekraczają 20% kursu),
• wykłady i prezentacje – do 10% szkolenia,
• formy praktyczne (symulacje, omówienia i  informacje zwrotne, ćwiczenia, dyskusje) – 90% szkolenia.

Zakres tematyczny jest zgodny ze  standardami szkolenia mediatorów (Uchwała nr 1/2023 Społecznej Rady ds. alternatywnych metod rozwiązywania sporów przy Ministrze Sprawiedliwości) oraz efektami kształcenia opisanymi w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji dla kwalifikacji rynkowej "Prowadzenie mediacji w oświacie" (Obwieszczenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 listopada 2023 r. Dz.U. z  dnia 24 listopada 2023 r. poz. 1283).

Treści kształcenia:

1. Efektywna komunikacja w sytuacji konfliktu.
   1. Podstawy komunikacji interpersonalnej: dobre nawyki w komunikacji, bariery w komunikacji, style komunikacji.
   2. Aktywne słuchanie (parafraza, klaryfikacja, podsumowanie, odzwierciedlanie, komunikat "ja").
   3. Emocje w komunikacji/konflikcie: rozpoznawanie i  wyrażanie emocji przez dzieci i dorosłych, zarządzanie emocjami.
   4. Komunikacja pomiędzy dorosłymi a dziećmi - nierównowaga stron ze względu na wiek, rolę lub stanowisko.
   5. Style zarządzania klasą/grupą a aspekty kreowania konfliktu.
   6. Sposoby radzenia sobie z trudnymi rozmówcami.
   7. Fazy rozwoju, dynamika grupy, role grupowe (w tym role grupowe przyjmowane w konflikcie).
   8. Komunikacja między jednostką a grupą – budowanie równowagi stron.
2. Teoria konfliktu w tym rozwiązania i pseudorozwiązania konfliktów.
   1. Diagnoza konfliktu: poziomy, przyczyny, rodzaje konfliktów w środowisku oświatowym, dynamika konfliktów – model eskalacji konfliktu.
   2. Różnice pomiędzy pojęciami: problem, konflikt, kryzys.
   3. Sposoby rozwiązywania konfliktów, sprawiedliwość naprawcza.
   4. Negocjacje (rodzaje negocjacji, BATNA, WATNA).
   5. Charakterystyka konfliktów indywidualnych i  grupowych, działania grupy w konflikcie, charakterystyka konfliktu w sieci.
   6. Strategie radzenia sobie z konfliktem w zależności od fazy rozwoju.
3. Regulacje prawne dotyczące prowadzenia mediacji.
   1. Podstawy prawne prowadzenia mediacji.
   2. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa oświatowego w  kontekście rozwiązywania sytuacji konfliktowych w szkole, w tym w ramach przepisów o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich.
4. Wprowadzenie do mediacji.
   1. Mediacje: definicje, idea mediacji, cele, etapy, standardy, strategie i rodzaje, korzyści.
   2. Zasady mediacji.
   3. Osoba mediatora: postawa i rola, etyka, praktyka, status prawny, wynagrodzenie.
   4. Wskazania i przeciwwskazania do prowadzenia mediacji, ograniczenia mediacji.
   5. Rola stron, pełnomocników i innych uczestników mediacji.
5. Spotkania mediacyjne.
   1. Nawiązanie kontaktu ze stronami.
   2. Rodzaje i przebieg spotkań indywidualnych i  wspólnych.
   3. Monolog mediatora.
   4. Techniki zarządzania procesem mediacji, m.in. korzystanie ze spotkań indywidualnych i wspólnych.
   5. Rodzaje, znaczenie i rola pytań w mediacji.
   6. Wykorzystanie technik mediacyjnych w praktyce - symulacje mediacji z udziałem osób dorosłych.
6. Dokumentacja przebiegu mediacji: porozumienie, ugoda, protokół.
7. Wdrażanie mediacji w środowisku oświatowym.
   1. Miejsce mediacji w podstawie programowej oraz aktach wewnętrznych obowiązujących w  szkole/przedszkolu/placówce.
   2. Rodzaje mediacji w środowisku oświatowym: oświatowe, szkolne, rówieśnicze.
   3. Przygotowanie do wdrażania mediacji w szkole: diagnoza zasobów i potrzeb, etapy wdrażania mediacji, program wdrażania, spotkania informacyjne, spotkania rozwijające umiejętności komunikacyjne i rozwiązywania konfliktów dla różnych grup odbiorców.
   4. Współpraca mediatora ze specjalistami szkolnymi i  budowanie sieci wsparcia mediatorów.
   5. Mediacje szkolne i rówieśnicze – procedury, przebieg, dokumentacja.
   6. Rola rodziców w procesie wdrażania oraz prowadzenia mediacji w szkole.
8. Specyfika konfliktów w środowisku oświatowym.
   1. Konflikty z udziałem osób dorosłych i dzieci/uczniów - symulacje mediacji.
   2. Konflikty uczniowskie (uczeń-uczeń, uczeń-grupa/klasa) – symulacje mediacji szkolnych.
   3. Konflikty uczniowskie (uczeń-uczeń) – symulacje mediacji rówieśniczych.
9. Organizowanie i koordynowanie pracy klubu mediatorów rówieśniczych.
   1. Mediacje rówieśnicze krok po kroku: różne modele mediacji rówieśniczych, zasady i standardy pracy mediatorów rówieśniczych, kwalifikacja spraw do mediacji rówieśniczych.
   2. Zasady wyboru mediatorów rówieśniczych.
   3. Program i przebieg szkolenia dla uczniów.
   4. Metody i techniki pracy z grupą.
   5. Kreowanie wizerunku klubu mediatorów rówieśniczych i  wspieranie ich działań.
   6. Rola koordynatora: szkolenie, promocja, wspieranie i superwizja mediatorów rówieśniczych.
   7. Praktyczne aspekty szkolenia mediatorów rówieśniczych.

Potwierdzenie efektów kształcenia:

• Wiedza uczestników z poszczególnych dziedzin zostanie sprawdzona w formie testu w dwóch częściach oraz poprzez wykonanie przez uczestników aktywności na platformie e-learningowej Moodle.
• Umiejętności uczestników zostaną potwierdzone przez prowadzących zajęcia praktyczne. Zostanie to  udokumentowane wpisami w karcie uczestnika.

Warunki ukończenia kursu:

Warunkiem uzyskania zaświadczenia o ukończeniu kursu z  wynikiem pozytywnym jest:

• udział w co najmniej 90 godzinach zajęć (w tym co  najmniej 75 godzinach zajęć stacjonarnych),
• zaliczenie wszystkich obowiązkowych aktywności na  platformie Moodle,
• zaliczenie z wynikiem pozytywnym testów wiedzy,
• uzyskanie pozytywnych ocen od prowadzących zajęcia praktyczne.

Osoby, które nie spełnią ww. warunków, uzyskają jedynie potwierdzenie uczestnictwa w szkoleniu.