Apel do wychowawców, pedagogów i psychologów szkół gimnazjalnych

W obliczu dramatu, który rozegrał się w Gdańsku w dniu 21 października 2006 r. – samobójczej śmierci 14-letniej dziewczynki wskutek aktu przemocy psychicznej, fizycznej i seksualnej, doznanego ze strony rówieśników na oczach koleżanek i kolegów z klasy, apelujemy o wzmocnienie działań profilaktycznych na terenie szkół.

Szkoły gimnazjalne, jak wynika z doniesień środków masowego przekazu, relacji samych nauczycieli oraz uczniów, stają się w coraz większym stopniu areną przemocy rówieśniczej. Zdarza się, że dramaty ofiar takich aktów (o różnym poziomie nasilenia) nie są wydobywane na światło dzienne i dorośli nie są o nich powiadamiani. Jedyne, co dostrzegamy, jeśli na moment spoglądamy ponad procesem dydaktycznym, to większe wycofanie i np. niechęć do wyjazdu na wycieczkę klasową. Młody człowiek, znalazłszy w takiej sytuacji, często nie może liczyć na wsparcie kolegów z klasy. W takiej grupie bowiem świat uczniów dzieli się na prześladowców, których z reguły jest niewielu i dużą grupę osób tzw. "neutralnych".

"Neutralni" zwykle są biernymi świadkami przemocy z różnych powodów. Po pierwsze – decyzja, aby stanąć po stronie ofiary, niesie w sobie ryzyko przesunięcia na gorszą pozycję w hierarchii grupowej. Po drugie – istnieje niepisana norma "nie donoś". Z tą właśnie, szkodliwą i często doprowadzającą do wielkich dramatów regułą, powinniśmy pracować i przekształcać ją w głębokie zrozumienie, że głośne mówienie dorosłym o tym, że komuś dzieje się krzywda, jest formą niesienia pomocy słabszym.

Wydaje się, że jedyną drogą zapobiegania takim dramatycznym wydarzeniom, jak "wypadki gdańskie", są bezpośrednie rozmowy na ten temat z młodzieżą.

Naszym zdaniem – psychologów i osób zajmujących się profilaktyką agresji w placówkach oświatowych, należałoby we wszystkich szkołach gimnazjalnych przeprowadzić specjalne spotkania i rozmowy z klasami na temat konsekwencji zachowywania neutralności w obliczu aktów przemocy ze strony rówieśników. Wskazane byłoby opracowanie strategii działań klasowych w sytuacji "bycia świadkiem" takich aktów.

Służymy konsultacjami w zakresie pomocy w przygotowaniu takich spotkań.

Beata Łęcka, Krystyna Szczęsna-Witkowska
Konsultanci Pracowni Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
tel.: 32 209 53 12 lub 14 wew. 124