Internet - dobry czy zły?

W każdej chwili miliony dzieci i młodzieży korzysta z Internetu w domu, w szkole czy u kolegi. Internet rozwinął się w latach 90. Dziś jest nieodzownym narzędziem pracy, edukacji i rozrywki. Za jego pośrednictwem ludzie uczą się, bawią, poznają, robią codzienne zakupy. Jedna czwarta dzieci poznaje Internet przed ukończeniem 6 roku życia, a połowa dzieci zaczyna surfować po Internecie w wieku 7 - 12 lat. Nowe technologie dają nam wprost nieograniczone możliwości w edukacji. Oprócz niewątpliwych korzyści korzystanie z nowych technologii może być szkodliwe czy wręcz niebezpieczne. My dorośli mamy obowiązek informowania dzieci i młodzieży o tym jak bezpiecznie korzystać z komputera czy Internetu. Wprawdzie w tym wirtualnym świecie młodzi ludzie (rodowici cyfrowy) zwykle czują się swobodniej niż my (cyfrowi imigranci), ale nie zwalnia nas to z odpowiedzialności. Aby uchronić dzieci i młodzież wcale nie trzeba być informatykiem. Musimy zdawać sobie sprawę z możliwych zagrożeń, dysponować podstawową wiedzą na temat działania komputera, Internetu i jego zabezpieczeń. Czy nam dorosłym się to podoba czy nie nowe technologie będą coraz bardziej obecne w naszym życiu.

Na jakie niebezpieczeństwa narażony jest użytkownik Internetu (zwłaszcza bardzo młody)?

• pedofilia
• pornografia
• werbownicy sekt
• przemoc
• wulgarność
• hazard
• narkotyki
• uzależnienie
• nieświadome uczestniczenie w działaniach niezgodnych z prawem
• konsekwencje finansowe

Nawet małe dzieci mogą czerpać wiele korzyści z korzystania z komputera czy serfowania po sieci. Należy je jednak nauczyć zasad bezpieczeństwa w Internecie.

• nie wolno umieszczać w sieci zdjęć i filmów o sobie (zwłaszcza tych które pozwalają na łatwą identyfikację);
• nie wolno ujawniać swoich danych osobowych, adresu, numerów indentyfikacyjnych;
• należy z rezerwą podchodzić do tego co się czyta (ktoś po drugiej stronie często nie jest tym za kogo się podaje, informacje mogą mieć mało wspólnego z rzeczywistością);
• nie wolno się umawiać z przypadkowymi osobami w sieci.

(więcej na www.helpline.org.pl, www.sieciaki.pl)

Rodzice i opiekunowie powinni interesować się tym co dziecko robi na komputerze, sprawdzać jakie strony internetowe odwiedza. Najlepiej jest pokazać w praktyce jak bezpiecznie poruszać się po Internecie i gdzie należy zachować wyjątkową ostrożność. Naucz je odróżniać to, co dobre w Internecie od tego, co złe, bezużyteczne i niebezpieczne. Wszystkich nas niezależnie od wieku obwiązują te same zasady.

Ostatnio coraz częściej słyszymy niepokojące sygnały o tym, że młodzi ludzie uzależniają się od komputera czy Internetu. Warto być uważnym, rozmawiać, aby móc odpowiednio wcześniej zareagować.

Jakie zachowania powinny budzić nasz niepokój?

• Kiedy dziecko lub młody człowiek wpada w ciągi komputerowe – siedzi kilka godzin bez przerwy, nie może się oderwać.
• Jest rozdrażnione, gdy nie może skorzystać z komputera.
• Zaniedbuje inne ulubione zajęcia na rzecz komputera.
• Kiedy zauważamy szkody w realnym świecie – nieodrobione lekcje, brak przyjaciół, zainteresowań.
• Kiedy w trudnych sytuacjach ucieka przed rzeczywistymi problemami w świat wirtualny.
• Kiedy używa komputera by poprawić sobie nastrój.
• Kiedy bezskutecznie próbuje ograniczyć ilość czasu spędzonego przed komputerem.

Pamiętaj! Uzależnienie od komputera czy Internetu to poważna sprawa. Nie wystarczy nakazać by dziecko czy nastolatek po prostu rzuciło komputer. Powiedz, że widzisz problem, choćby zaprzeczało. Nazwij niepokojące cię zachowania i ich konsekwencje. Przygotuj się na to, że uzależniony może nie dostrzegać problemu i nie mieć motywacji do zmiany. Poszukaj pomocy u specjalisty.

Przydatne adresy:
Serwis edukacyjny dla dzieci i rodziców na temat bezpieczeństwa w Internecie: www.upclive.pl/dzieci/
Pomoc dla dzieci i ich opiekunów w sytuacji gdy coś złego przydarz się w Internecie: www.helpline.org.pl

Ewa Kustwan-Mróz
konsultant ROM-E Metis w Katowicach