Big Little Stories - Wielkie Małe Historie

Zapraszamy nauczycieli klas VIII szkól podstawowych oraz szkól ponadpodstawowych i branżowych – wychowawców, polonistów, historyków i tych od WOS-u do udziału w projekcie Big Little Stories – Wielkie Małe Historie.

Głównym założeniem projektu jest pokazanie uczestnikom roli świadków w przeciwstawianiu się złu.

Termin:

18 października 2022 r. (wtorek)
Wyjazd: 7:30 (z parkingu III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Katowicach; ul. Mickiewicza 11)

Działania:

• miejski spacer Kraków śladami Tosi Silberring
• wizyta w Fabryce Emalia Oskara Schindlera w Krakowie
• prezentacja wystawy Dziesięć polskich miast – dziesięć żydowskich historii (Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie)
• warsztaty W obliczu wyboru – ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady (Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie)

Zakładane efekty projektu:

Dla nauczycieli:

• pogłębienie wiedzy na temat wielokulturowego dziedzictwa Polski i regionu,
• poznanie nowych narzędzi edukacji o historii i prawach człowieka,
• rozwinięcie umiejętności metodycznych w zakresie zapobiegania marginalizacji i wykluczeniu.

Dla uczniów:

• zdobycie wiedzy na temat społeczności żydowskiej współtworzącej kulturę polskich miast,
• wzmocnienie empatii wobec ofiar Holokaustu i ludobójstwa we współczesnym świecie,
• poznanie różnych postaw świadków w obliczu Zagłady,
• zwrócenie uwagi na motywy osób podejmujących ryzykopomagania i ratowania Żydów,
• pogłębienie refleksji na temat postaw akceptacji i szacunku dla różnorodności kulturowej, praw człowieka i demokracji w Polsce oraz we współczesnym świecie,
• doskonalenie umiejętności krytycznej analizy źródeł historycznych,
• doskonalenie umiejętności pracy z dokumentacją fotograficzną, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotowości ofiar.

Dla społeczności szkolnej:

• wzmocnienie empatii oraz wrażliwości na przejawy wykluczenia,
• rozwój kompetencji osobistych, społecznych i w zakresie uczenia się,
• aktywność w sytuacjach społecznych, szkolnych i zawodowych.

Opis:

Verba docent, exempla trahunt. W dobie coraz mniejszego zainteresowania młodzieży słowem pisanym wydaje się sensowne przypominać biografie zwykłe i niezwykłe, które mogłyby zainspirować lub przynajmniej zaciekawić.

Tak powstała idea, aby edukując o Holokauście i prawach człowieka wykorzystać mikro-historie osób znanych i mniej znanych do pozytywnego oddziaływania na współczesność. Analiza różnych postaw, uwarunkowań i zagrożeń związanych z podjęciem decyzji o pomocy Żydom w czasach Holokaustu może istotnie wpłynąć na rozwój empatii współczesnej młodzieży.

Głównym założeniem projektu Wielkie Małe Historie jest przedstawienie uczestnikom roli świadków w przeciwstawianiu się złu. Dlatego ciekawym rozwiązaniem wydaje się przybliżenie młodzieży i nauczycielom historii ocalałej z Holokaustu Teofili Silberring (1925-2010). Biografia Tośki jest wyjątkowa, ponieważ bohaterka opowiada o tym, jak odbudowała swoje życie po zakończeniu wojny. Po latach wspomina wrogów, przyjaciół, ale i świadków wydarzeń z II wojny światowej. Wśród nich są i Niemcy, i Polacy, i Żydzi.

Żeby młodzież zrozumiała kontekst i motywy odmiennych ludzkich postaw, proponujemy spacer Żydowski Kraków śladami Teofili Silberring. Ukazuje on historię dorastania Tosi w przedwojennym Krakowie, przetrwania w czasie Holokaustu, powrotu do życia i do ukochanego miasta.

Ważnym punktem trasy jest obejrzenie wystawy stałej w Fabryce Emalia Oskara Schindlera i przybliżenie uczniom postaci Oskara Schindlera oraz Tadeusza Pankiewicza – aptekarza w getcie krakowskim.

Spacer kończy się obejrzeniem w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie ekspozycji Dziesięć polskich miast – Dziesięć żydowskich historii, opartej na relacjach pięciu kobiet i pięciu mężczyzn urodzonych w przedwojennej Polsce, pochodzących z różnych środowisk, z różnych miejscowości.

Wystawa ukazuje, w jaki sposób ważne wydarzenia historyczne XX. wieku kształtowały losy tych konkretnych ludzi, jak II wojna światowa wpłynęła na ich dalsze życie, jakie decyzje podejmowali w latach powojennych. Takie ujęcie tematu pozwala wyjść poza liczby i daty i przyjrzeć się historii najnowszej poprzez losy jednostek.

Kolejny punkt stanowią warsztaty W obliczu wyboru – ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady, w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie podczas których główny akcent skupia się na możliwościach i konsekwencjach podjęcia różnych decyzji w obliczu zła.

Tematyka trudnych wyborów i aktywności wobec zła będzie kontynuowana z uczniami podczas zajęć pozalekcyjnych w ramach innowacji pedagogicznej.

Skupimy się na analizie biografii bohaterów czasu wojny (m.in. Witolda Pileckiego, Janusza Korczaka i Stefanii Wilczyńskiej, Antoniego Kocjana, Irit Amiel, Zuzanny Ginczanki, Debory Vogel i Bruno Schulza), ale i współczesnych, którzy walczyli o prawa człowieka (Jana Karskiego, Władysława Bartoszewskiego, Mariana Turskiego).

Bardzo ważnym aspektem będzie nie tylko omawianie postaw, ale również zwrócenie uwagi na przyczyny bierności wobec zła. Istotne jest, aby wśród młodych ludzi szerzyć ideę bohaterskiej wyobraźni, a zatem wyobraźni, która pozwala człowiekowi podejmować nieprzeciętne działania chroniące dobro, zdrowie i bezpieczeństwo innych ludzi oraz swoje własne. Ważne jest, by budować i kształtować postawy młodzieży pozwalające dostrzegać niesprzyjające zjawiska społeczne i podejmować natychmiastowe działania w celu ich ograniczania.

Dlatego do projektu włączymy elementy wiedzy o procesach psychologicznych kształtujących osobowość sprawców, biernych świadków oraz heroicznych altruistów ratujących ofiary – omówimy m.in. efekt obserwatora. Wspólnie zastanowimy się, jak rozwijać empatyczne współodczuwanie oraz działania prospołeczne u młodego człowieka.

Nauczyciele uczestniczący w projekcie wezmą udział w warsztatach metodycznych (zorganizowanych przez konsultantów ROM-E Metis w Katowicach), podczas których poznają narzędzia edukacyjne przydatne w pracy z uczniami a także utworzą sieć współpracy w zakresie realizacji działań projektowych.

Termin warsztatów zostanie podany uczestnikom w późniejszym terminie.

Projekt sfinansowany ze środków The Olga Lengyel Institute for Holocaust Studies and Human Rights (USA).

Autorzy: Anna Ciach (Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mysłowicach), Anna Dzięgiel (ROM-E Metis w Katowicach), Magdalena Wieczorek (III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Katowicach), Tomasz Wojtasik (ROM-E Metis w Katowicach)

Warunki uczestnictwa

Udział w seminarium jest nieodpłatny.