Polski Certyfikat Szkoła Promująca Zdrowie

Spis treści

I. UZASADNIENIE

II. PROCEDURA NADAWANIA POLSKIEGO CERTYFIKATU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE

Załącznik nr 1
Zasady ubiegania się szkoły o nadanie jej Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie

Formularz A.
Wniosek szkoły o nadanie jej Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie

I. UZASADNIENIE

Od 1991 r. realizowany jest w Polsce program (projekt) tworzenia szkoły promującej zdrowie (SzPZ). Rozpoczął się od 3-letniego, międzynarodowego projektu pilotażowego (1992-1995), zainicjowanego przez WHO/EURO. Projekt ten zainicjował oddolne działania (ruch) szkół, zgodne ze strategią opracowaną w tzw. szkołach projektowych oraz tworzenie sieci tych szkół na różnych poziomach. Pierwszą sieć utworzono w 1992 r. w b. woj. ciechanowskim.

W 2007 r. sieci istnieją we wszystkich województwach; w sześciu województwach funkcjonują sieci terenowe (powiatowe, miejskie, tzw. regiony), utworzone w celu ułatwienia koordynacji i wspierania szkół.

Program ten rozwijany jest w Polsce w ramach Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie (ESSzPZ), utworzonej w 1992 r., w wyniku porozumienia WHO/EURO, Rady Europy i Komisji Europejskiej. Polska została członkiem tej sieci w grupie pierwszych siedmiu krajów. Czternaście szkół uczestniczących w projekcie pilotażowym, otrzymało certyfikaty ESSzPZ (1993). Od tego czasu certyfikat ten nie jest przyznawany następnym szkołom.

W Polsce przyjęto kryteria przynależności do sieci szkół promujących zdrowie. W większości wojewódzkich sieci szkoły, które spełniły wymienione w załączniku nr 1 warunki otrzymują certyfikaty. Od wielu lat zgłaszane są postulaty ustanowienia certyfikatu krajowego. Do wojewódzkich sieci SzPZ należą obecnie, poza szkołami różnych typów, inne placówki oświatowo-wychowawcze (przedszkola, bursy, domy wczasów dziecięcych). Zakłada się jednak, że krajowy certyfikat może być obecnie przyznawany szkołom i placówkom, dla których opracowano standardy i narzędzia do mierzenia ich spełniania. Przyznawanie certyfikatu pozostałym placówkom, o odmiennych niż szkoła zadaniach, wymaga podjęcia prac nad specyfiką działań w zakresie promocji zdrowia, standardami i narzędziami do oceny ich osiągania w poszczególnych placówkach.

Na spotkaniu przedstawicieli szkół, wojewódzkich koordynatorów oraz członków zespołów wojewódzkich w dniu 25 kwietnia 2007 r. ustalono, że:

• Krajowy certyfikat powinien mieć nazwę: "Polski Certyfikat Szkoła Promująca Zdrowie";
• Ustanowienie tego certyfikatu może przynieść następujące korzyści:
  • docenienie wysiłków szkół, realizujących długofalowe, systemowe działania w zakresie promocji zdrowia, przyczyni się do zwiększenia prestiżu szkoły, będzie źródłem satysfakcji dla członków społeczności szkolnej oraz motywacji do dalszej pracy,
  • identyfikacja specyficznych osiągnięć ("mocnych stron") szkół oraz przykładów dobrej praktyki umożliwi ich upowszechnianie w kraju oraz wymianę doświadczeń i współpracę między szkołami w różnych województwach,
  • stworzenie banku danych o szkołach i ich osiągnięciach ułatwi wspieranie działań szkół na poziomie wojewódzkim i krajowym oraz upowszechnianie (marketing) koncepcji szkoły promującej zdrowie w Polsce;
• Istnieją pewne zagrożenia związane z wprowadzeniem tego certyfikatu, w tym zwłaszcza uruchomienie rywalizacji między szkołami i województwami, obciążenie szkolnych i wojewódzkich koordynatorów dodatkowymi zadaniami, ryzyko związane z przekazywaniem przez szkoły nierzetelnych danych, przy ograniczonych możliwościach ich obiektywnej weryfikacji. Zagrożenia te należy wziąć pod uwagę w planowaniu i realizacji nadawania certyfikatów. Niezbędne jest monitorowanie i ewaluacja tego procesu i ew. modyfikacja ustalonej procedury.

II. PROCEDURA NADAWANIA
POLSKIEGO CERTYFIKATU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE

Cele

Ustanowienie "Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie", zwanego dalej certyfikatem, ma na celu:

1. Uznanie i docenienie długofalowych, systemowych działań szkół, zgodnych z przyjętą w Polsce koncepcją i standardami szkoły promującej zdrowie.
2. Stymulowanie rozwoju programu SzPZ w Polsce, jako ważnego elementu polityki państwa i działań oddolnych dla poprawy jakości edukacji, stanu zdrowia ludności oraz budowania demokratycznego społeczeństwa.
3. Upowszechnianie doświadczeń i osiągnięć SzPZ oraz przykładów dobrej praktyki na terenie całego kraju i stymulowanie współpracy między szkołami.
4. Wzmacnianie infrastruktury dla wspierania SzPZ na poziomie terytorialnym, wojewódzkim i krajowym.

Okres ważności certyfikatu

Certyfikat przyznawany będzie szkole na okres 5 lat. Po upływie tego okresu szkoła może starać się o ponowne jego nadanie, po spełnieniu odpowiednich warunków. Warunki te zostaną określone po upływie 3 lat od ustanowienia certyfikatu, z uwzględnieniem doświadczeń oraz po zasięgnięciu opinii przedstawicieli szkół, wojewódzkich koordynatorów i członków zespołów wspierających.

Warunki ubiegania się szkoły o przyznanie certyfikatu

1. O przyznanie certyfikatu może ubiegać się szkoła, która spełni następujące warunki:
   1. Jest członkiem wojewódzkiej sieci szkół promujących zdrowie lub posiada certyfikat tej sieci przez co najmniej 3 lata;
   2. Dokonała autoewaluacji swoich działań w zakresie określonym w pięciu standardach SzPZ, z wykorzystaniem metod i narzędzi zamieszczonych w zeszycie nr 11 (2006 r.) "Edukacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia w Szkole" w załączeniu;
   3. Dokonała publicznej prezentacji wyników autoewaluacji oraz swoich osiągnięć w ostatnich 3 latach (zał. nr 1);
   4. Określiła swoje kompetencje ("mocne strony") w zakresie promocji zdrowia, którymi jest gotowa dzielić się z innymi szkołami oraz zaproponowała sposób, w jaki tego dokona (zał. nr 1);
   5. Otrzymała rekomendację wojewódzkiego koordynatora (zał. nr 1).
2. Warunkiem rozpatrywania wniosku szkoły o przyznanie jej certyfikatu jest złożenie w odpowiednim terminie dokumentacji określonej w zał. nr 1.

Zasady przyznawania certyfikatu

1. Certyfikat nadaje szkole Kapituła "Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie", zwana dalej Kapitułą.
2. Propozycje dotyczące składu i organizacji pracy kapituły podano w zał. nr 2.
3. Kapituła funkcjonuje przy Centrum Metodycznym Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, w którym przechowywana jest dokumentacja związana z nadawaniem certyfikatu oraz prowadzony jest internetowy bank danych o szkołach, które posiadają certyfikat.

Załącznik nr 1

ZASADY UBIEGANIA SIĘ SZKOŁY O NADANIE JEJ
POLSKIEGO CERTYFIKATU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE

Wytyczne dla szkół

1. O nadanie Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie, zwanego dalej certyfikatem, mogą ubiegać się szkoły wszystkich typów, które należą do wojewódzkiej sieci szkół promujących zdrowie lub posiadają certyfikat tej sieci co najmniej przez 3 lata.
2. Certyfikat nadawany jest na okres 5 lat. Po tym okresie szkoła może ubiegać się ponownie o jego nadanie.
3. Warunkiem podjęcia starań szkoły o nadanie certyfikatu jest podjęcie i udokumentowanie następujących działań:
   1. Przeprowadzenie autoewaluacji swoich działań dla tworzenia szkoły promującej zdrowie, określonych w pięciu standardach, z wykorzystaniem metod i narzędzi opisanych w zeszycie "Edukacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia" 2006, nr 11 w załączeniu.
      Kopie wypełnionych raportów z ewaluacji pięciu standardów oraz arkuszy zbiorczych dla czterech standardów (poza standardem czwartym) należy dołączyć do formularza A "Wniosek o nadanie Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie". Na każdym raporcie i arkuszu zbiorczym należy w lewym górnym rogu wpisać nazwę i adres szkoły lub umieścić jej pieczęć.
   2. Dokonanie publicznej prezentacji wyników autoewaluacji oraz swoich osiągnięć w ostatnich 3 latach. Formę i zakres tej prezentacji ustala szkoła. Powinny w niej uczestniczyć osoby spoza danej szkoły np. przedstawiciele społeczności lokalnej, władz oświatowych, przedstawiciele innych szkół. O terminie i miejscu prezentacji powinien być powiadomiony wojewódzki koordynator, z co najmniej 30-dniowym wyprzedzeniem.
   3. Określenie przez społeczność szkolną swoich kompetencji ("mocnych stron") w zakresie tworzenia SzPZ, które jest gotowa zademonstrować i dzielić się z innymi szkołami np. zorganizować warsztaty dla przedstawicieli innych szkół, udzielić instruktażu, przekazać odpowiednie materiały itd. Opis tych kompetencji, wraz z ofertą dla innych szkół, należy zamieścić w formularzu A. W przypadku nadania szkole certyfikatu informacje te zostaną zamieszczone w bazie internetowej Polskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie.
4. Po dokonaniu działań wymienionych w punkcie 3 szkoła wypełnia: formularz A "Wniosek o nadanie Polskiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie". Formularz ten w załączeniu, wraz z wymienionymi w punkcie 3a załącznikami, dyrektor szkoły przesyła do właściwego wojewódzkiego koordynatora szkół promujących zdrowie, w celu uzyskania jego rekomendacji.
   Dla województwa śląskiego jest to: Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis; 40-530 Katowice; ul. Drozdów 21.

Wytyczne dla koordynatorów wojewódzkich sieci szkół promujących zdrowie

1. Koordynator wojewódzki, w porozumieniu z członkami wojewódzkiego zespołu wspierającego, udziela rekomendacji szkole ubiegającej się o nadanie certyfikatu lub przedstawia szkole uzasadnienie odmowy nadania rekomendacji. Podstawą do udzielenia rekomendacji jest:
   1. a) analiza treści zawartych w przekazanym przez szkołę formularzu A oraz załącznikach określonych w punkcie 3 a;
   2. b) ocena dotychczasowych działań szkoły, jej osiągnięć, zaangażowania w prace sieci, współdziałania z innymi szkołami itd.;
   3. c) opinia koordynatora rejonowego w województwach, w których istnieją terenowe sieci SzPZ (rejony).
2. W przypadkach, gdy koordynator udziela szkole rekomendacji, powiadamia o tym dyrektora szkoły i decyzję swoją zapisuje w formularzu A (punkt 4a), wraz z krótkim uzasadnieniem oraz przesyła komplet dokumentacji pod adres:
   Pracownia Promocji Zdrowia
   Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
   ul. Polna 46a,
   00-640 Warszawa
3. W przypadkach budzących wątpliwości wojewódzki koordynator lub upoważniony przez niego członek zespołu wspierającego powinien dokonać wizji lokalnej w szkole, przeprowadzić rozmowę z jej dyrektorem, szkolnym koordynatorem i zespołem promocji zdrowia oraz zapoznać się z odpowiednią dokumentacją, w tym z ostatniej autoewaluacji.
4. W przypadku odmowy udzielenia rekomendacji wojewódzki koordynator uzasadnia swą decyzję i przekazuje do wiadomości dyrektora szkoły.

Harmonogram prac związanych z nadawaniem certyfikatu

1. Zakłada się, że wnioski o nadanie certyfikatu będą rozpatrywane w każdym roku szkolnym dwukrotnie:
   1. Semestr pierwszy – ustala się następujące terminy:
      • do 15 czerwca szkoły składają formularz A wraz z załącznikami do wojewódzkiego koordynatora,
      • do 15 września wojewódzki koordynator przesyła wniosek wraz z załącznikami do CMPPP,
      • do 15 listopada Kapituła podejmuje decyzję o nadaniu szkole certyfikatu lub odmowie jej udzielenia,
      • na przełomie listopada i grudnia odbywa się uroczyste wręczenie szkołom certyfikatów.
   2. Semestr drugi – ustala się następujące terminy:
      • do 15 stycznia szkoły składają formularz A wraz z załącznikami do wojewódzkiego koordynatora,
      • do 15 marca wojewódzki koordynator przesyła wniosek wraz z załącznikami do CMPPP,
      • do 15 maja Kapituła podejmuje decyzję o nadaniu szkole certyfikatu lub odmowie jej udzielenia,
      • około 15 czerwca odbywa się uroczyste wręczenie szkołom certyfikatów.
2. Zasady wręczania szkołom certyfikatów zostaną ustalone w późniejszym terminie, w zależności od środków, jakie uda się uzyskać na realizację tego zadania. Należy liczyć się z koniecznością ponoszenia przez szkoły pewnych kosztów związanych z pracami organizacyjno-administracyjnymi.