Inspiratorium nauczania przez zabawę

Kampania edukacyjna
realizowana przez Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis w Katowicach
na zlecenie
Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Miasta Katowice.

Zabawa jest biologicznie zaprogramowanym i ewolucyjnie utrwalonym mechanizmem,
który służy zdobywaniu wiedzy i umiejętności.
(Peter Gray, Wolne dzieci)

Informacje dotyczące zgłaszania się na szkolenia w ramach kampanii edukacyjnej "Inspiratorium nauczania przez zabawę" zostały udostępnione wszystkim katowickim szkołom i placówkom przez Wydział Edukacji i Sportu UM Katowice. W razie trudności prosimy o kontakt z koordynatorkami.

Okres wychowania przedszkolnego to chyba najszczęśliwszy czas nauki, jakiego doświadczamy w życiu. Edukacja przedszkolna opiera się prawie wyłącznie na swobodnej zabawie, dzięki której dzieci we własnym tempie mogą podążać za tym, co je interesuje. Mitchel Resnik (profesor Massachusetts Institute of Technology, w 2011 roku uznany przez Fast Company jednym ze 100 najbardziej kreatywnych ludzi na świecie) trafnie opisuje edukację przedszkolną Powinniśmy sprawić, by nasza szkoła, czy wręcz całe życie, bardziej przypominało przedszkole. Po pierwsze większość czasu dzieci tam coś tworzą (...) Po drugie współpracują w grupie (...) Po trzecie (...) mają sporo elastyczności (...) mogą podążać za swoimi zainteresowaniami (...) Większość pracy kreatywnej wywodzi się ze spraw, które nas obchodzą. (www.focus.pl/czlowiek/przedszkola-zamiast-szkol-8524 dostęp 31.08.2021).

Szkoły, jako instytucje, w niewielkim stopniu zwracają uwagę na biologiczne podłoże procesu uczenia się. Współczesne badania neurofizjologów i ekspertów edukacyjnych coraz dobitniej wskazują na istotną rolę zabawy w osiąganiu przez uczniów sukcesów edukacyjnych. Zabawa efektywnie wspomaga zaciekawianie uczniów światem i nauką. Nauczyciele, z którymi mamy kontakt często skarżą się na brak motywacji uczniów do nauki. Poszukują odpowiedzi na pytania "dlaczego tak się dzieje" i "jak temu zjawisku przeciwdziałać". Chęć spełnienia oczekiwań nauczycieli skłoniła nas do zaplanowania kampanii edukacyjnej na rzecz niewielkiej zmiany w szkołach i placówkach, a mianowicie szerszego i celowego wykorzystania przez nauczycieli zabawy, jako biologicznego mechanizmu uczenia się.

Doświadczenia osób uczestniczących we wdrażaniu sieci transferu dobrych praktyk pt. "Playful Paradigm", w ramach projektu URBACT III, pozwala nam przypuszczać, że implementacja części założeń tego projektu do proponowanej kampanii będzie możliwa. Tym samym osiągnięcia Miasta Katowice w zakresie integracji społecznej poprzez użycie gier miejskich jako elastycznej, innowacyjnej drogi dla zrównoważonego oraz zdrowego sposobu kształtowania relacji międzyludzkich, będzie kontynuowana. Szkoła to wyjątkowe środowisko społeczne łączące ludzi w różnym wieku i o różnorakich kompetencjach. To kapitał, który warto wykorzystać w procesie edukacyjnym.

Beneficjenci kampanii:

• nauczyciele wychowania przedszkolnego,
• nauczyciele wszystkich etapów nauczania i wszystkich przedmiotów ogólnokształcących,
• nauczyciele świetlicowi,
• bibliotekarze szkolni,
• nauczyciele – wychowawcy (MOW, MOS).

Cel główny:

Zainspirowanie nauczycieli do wykorzystywania gier (planszowych, strategicznych, logicznych, zręcznościowych, ulicznych, terenowych) w celu podniesienia efektywności procesu edukacyjno-wychowawczego w szkołach i placówkach.

Cele szczegółowe:

dla ucznia:

• podniesienie dobrostanu uczniów i nauczycieli (ograniczenie stresu szkolnego, wzrost poczucia bezpieczeństwa uczniów),
• rozwijanie ciekawości poznawczej uczniów,
• zwiększenie umiejętności koncentracji na zadaniu i wyrabianie wytrwałości w dążeniu do realizacji celu,
• zmiana nastawienia wobec błędów oraz umiejętność radzenia sobie z porażką,
• kształtowanie i rozwijanie umiejętności pracy zespołowej w celu wykonania zadania,
• doskonalenie umiejętności negocjacyjnych i konstruktywnego rozwiązywania konfliktów,
• rozwijanie kompetencji kluczowych i kompetencji przyszłości,
• przygotowanie ucznia do funkcjonowania w świecie VUCA poprzez wzrost elastyczności poznawczej i umiejętności radzenia sobie ze stresem w nieprzewidywalnych sytuacjach.

dla nauczyciela:

• doskonalenie warsztatu pracy i rozwój zawodowy,
• efektywniejsza realizacja podstawy programowej i zadań wychowawczo-opiekuńczych,
• zapobieganie wypaleniu zawodowemu,
• wzrost satysfakcji z wykonywanej pracy zawodowej,
• rozwijanie umiejętności twórczych nauczycieli.

dla szkoły/placówki:

• podniesienie jakości pracy szkoły/placówki poprzez poprawę relacji uczeń – uczeń, uczeń – nauczycieli oraz efektywniejszą realizację podstawy programowej i programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły,
• wzrost innowacyjności pracy szkoły/placówki

Kierunki działań:

1. Szkolenia dla nauczycieli i wychowawców:
   • cykle szkoleń dla nauczycieli przedszkolnych, edukacji wczesnoszkolnej i przedmiotowych ukazujące możliwości edukacyjne wybranych gier – warsztaty, seminaria i konferencje tematyczne on- i off-line,
   • współpraca nauczycieli i dzielenie się dobrą praktyką w ramach działającej w ROM-E Metis w Katowicach Sieci współpracy i samokształcenia wyGRYwaMY (w) szkołę,
   • upowszechnianie dobrych praktyk w ramach cyklicznych konferencji Metisowy eduMiszung.
2. Zakładanie w szkołach i placówkach szkolnych kół gier:
   • szkolenia dla opiekunów szkolnych kół gier dotyczące organizacji i prowadzenia takich zajęć pozalekcyjnych,
   • wsparcie dla opiekunów kół gier w zakresie doboru gier oraz ich wykorzystaniu jako środka dydaktycznego w realizacji przedmiotowych podstaw programowych – warsztaty, seminaria,
   • podsumowanie rocznej pracy szkolnych klubów gier poprzez zorganizowanie międzyszkolnego turnieju gier.
3. Wsparcie dla nauczycieli w zakresie opracowania i wdrożenia innowacji i/lub eksperymentów pedagogicznych:
   • pomoc ekspercka w zakresie opracowania, wdrożenia i ewaluacji innowacji pedagogicznych,
   • pomoc organizacyjna i ekspercka w zakresie opracowania, wdrożenia i ewaluacji eksperymentu pedagogicznego.

Koordynatorki kampanii:

• Gabriela Niemiec (wychowanie przedszkolne i I etap edukacyjny)
• Sonia Gogulla (II etap edukacyjny)
• Grażyna Skirmuntt (III etap edukacyjny)

Czas trwania kampanii:

Od 17 września 2021 r. do 30 czerwca 2022 r.

Udział w kampanii:

Udział szkoły/placówki/nauczyciela w kampanii polega na uczestniczeniu w wybranych formach doskonalenia zawodowego zaproponowanych w ramach kampanii oraz dwukrotnym badaniu ankietowym (przed wybranym szkoleniem oraz po zakończeniu kampanii). Dodatkowo, po każdym szkoleniu, będziemy prosili jego uczestników o wypełnienie ankiety ewaluacyjnej dotyczącej tego konkretnego szkolenia.

Ci z Państwa, którzy zainspirowani nową wiedzą, zechcą ją wdrożyć podczas prowadzonych przez siebie zajęć, będą mogli podzielić się swoją dobrą praktyką podczas konferencji podsumowującej kampanię.

Udział w kampanii nie wymaga ze strony uczestników żadnej sprawozdawczości. Mimo tego zachęcamy Państwa do dokumentowania zmian, nawet najmniejszych, które zostały zainspirowane Państwa udziałem w kampanii. Mogą to być np. fotorelacje i informacje zamieszczane na stronach internetowych szkół/placówek, materiały edukacyjne w formie autorskich scenariuszy zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem gier, karty pracy, instrukcje dla uczniów, produkty projektów uczniowskich (np. zaprojektowane przez nich gry), artykuły itp. Państwa dokonania będziemy promowali na stronie internetowej Ośrodka, w zakładce dedykowanej kampanii, dlatego zachęcamy do dzielenia się z nami swoimi opracowaniami.